Amsterdam Sinfonietta Shostakovich String Quartets Nos.2 (Super Audio CD)

Strijkkwartet nr. 2 in A Op 2 september 1944 schreef Sjostakovitsj de laatste noot van zijn tweede strijkkwartet in een landhuis bij Ivanovo. Twee maanden later speelde het Beethoven-kwartet de première. Het tweede strijkkwartet ontstond na het beroemde tweede pianotrio en werd in een razend tempo geschreven. Sjostakovitsj droeg dit werk op aan zijn goede vriend Vissarion Sjebalin, de toenmalige directeur van het Moskouse Conservatorium. Net als zijn grote voorbeeld Beethoven, publiceerde Sjostakovitsj zijn eerste strijkkwartet pas op zijn dertigste. In de jaren daarvoor had hij de strijkkwartetten van Beethoven, Mozart en Haydn grondig bestudeerd. Volgens zijn leerlingen kon hij moeiteloos citeren uit deze klassieke literatuur. Het werk opent met een energieke Ouverture die in vorm en contrapunt geheel is geënt op de eerder genoemde klassieke voorbeelden. Dit kwartet is vooral uitzonderlijk vanwege het langste en langzame deel van het stuk. Het deel bestaat uit een Romance omsloten door twee recitatieven. Deze lange en smartelijke episoden van de soloviool in recitatiefvorm worden begeleid door statische, lage akkoorden. Men kan dit deel direct in verband brengen met gewijde muziek, waarin de recitatieftechniek zo gebruikelijk is. In de Wals ontwikkelt zich een zacht legato thema, eerst in de celli en later in de violen, over een walspatroon naar een turbulente slagwerkpartij vol tempowisselingen. Het deel sluit af in pianissimo met de terugkeer naar een heldere driekwartsmaat waarin de alten ‘het licht uitdoen’. Het laatste deel, Thema met variaties, begint vanuit een adagio. Per variatie neemt zowel het tempo als de dramatiek toe. Het thema suddert uiteindelijk weg in een adagio in Es. Strijkkwartet nr. 4 in D In 1949 voltooide Sjostakovitsj zijn vierde strijkkwartet, hoewel de première van dit stuk pas in 1953 te horen was. In de jaren na de oorlog raakte de regering steeds meer betrokken bij de culturele wereld...