Jacopo Taddei Elegy: Music By Glazunov, Tchaikovsky, Borodin (CD)

Achter de grote symfonieën, weelderige balletten en concerten met ontroerende climaxen van het einde van de 19e eeuw gaat iets veel bedachtzamer en contemplatievers schuil. Een delicate sonische wereld, waar stilte even belangrijk is als geluid, gekenmerkt door pianissimi en een versluierd, bijna ingehouden gevoel van melancholie. Dit geheime landschap is te danken aan enkele kostbare stukken voor strijkorkest van drie Russische componisten, die allen ongeveer tegelijkertijd actief waren. Glazunovs uitgebreide oeuvre voor orkest toont zijn buitengewone talent voor orkestratie. Zijn stukken voor kleinere ensembles zijn echter net zo opmerkelijk. Hiertoe behoort het Thema en variaties in G mineur op.97 voor strijkorkest, dat voortkwam uit een strijkkwintet dat hij in 1895 schreef. Het uiterst eenvoudige thema in 3/4 heeft de sfeer van een plechtige, oude dans, tegelijk nostalgisch en somber. In een ander voorbeeld van Glazunovs glasheldere maar expressieve manier van schrijven vormt het strijkorkest de achtergrond en gesprekspartner voor een solo-instrument dat destijds een zeldzaamheid was in concerti: de saxofoon. Ondanks het explosieve contrapunt in het laatste deel van het werk is het een dromerige compositie, nooit overdreven dramatisch en hier en daar ingetogen en melancholisch: bijna elegisch dus. De elegie, met haar meditatieve toon, typisch geschreven om verdriet te weerspiegelen bij een overlijden, een noodlottige liefde of iets dergelijks, is geen genre dat men doorgaans met Tsjaikovski associeert. De twee elegieën die hij componeerde voor strijkorkest - de Elegie ter nagedachtenis van Ivan Vasil'evich Samarin en het derde deel van de Strijkersenserenade in C groot op.48 - zijn echter zeer verfijnde werken die een andere kant van de beroemde componist laten zien.