Jóhann Jóhannsson Englabörn & Variations (LP)

Jóhann Jóhannsson’s Englabörn & Variations is een dubbelalbum dat bestaat uit een heruitgave van zijn debuut Englabörn en een aanvullende schijf met nieuwe bewerkingen door diverse artiesten. Het verscheen als 2 LP en geldt als een indrukwekkend postuum eerbetoon aan de IJslandse componist, waarvan het muzikale taalgebruik en de emotionele zeggingskracht een krachtige indruk achterlaten. Het album beweegt zich op het grensvlak van klassieke muziek en elektronische klanken, waarmee het een unieke positie inneemt binnen het genre van de hedendaagse neoklassieke en experimentele muziek. Jóhannsson verweeft strijkers, piano en zachte elektronische elementen tot een sfeer die zowel minimalistisch als melodieus, teder en melancholisch is. Deze combinatie van traditioneel en modern zorgt voor een zeer eigen geluid dat kenmerkend is voor zijn oeuvre. Op de eerste plaat staan de oorspronkelijke composities van Englabörn, die gekenmerkt worden door hun intieme en uitgepuurde karakter. Composities als Odi et Amo laten meteen de bijzondere sfeer van het album horen: delicate, haast verstilde melodieën die diep onder de huid kruipen. Englabörn, het titelstuk, is met zijn repetitieve thema’s en transparante strijkersklanken een klassiek voorbeeld van Jóhannsson’s signatuur. Een derde opvallend nummer is 'Bað', een klein, ontroerend stuk dat werkt als een soort muzikaal miniatuurtje en bijdraagt aan de ingetogen, meditatieve sfeer van het album. De tweede plaat bevat variaties en herinterpretaties van de originele werken. Hieraan werkten niet alleen Jóhannsson zelf, maar ook internationaal befaamde collega’s zoals Ryuichi Sakamoto en A Winged Victory for the Sullen mee. Deze nieuwe bewerkingen voegen een extra laag toe aan het oorspronkelijke materiaal: zo wordt het titelstuk Englabörn in een pianistische versie door Víkingur Ólafsson uitgevoerd, wat een andere klankkleur en een nog introspectievere toon oplevert. Englabörn & Variations werd uitgebracht in het jaar 2018, na het overlijden van Jóhannsson. Het album kreeg daardoor een extra lading en wordt nu vaak gehoord als een slotakkoord van een unieke componist wiens werk vele luisteraars diep heeft geraakt. De muziek klinkt als een overdenking, soms als een troostlied, soms als een leegte – maar steeds vol menselijke emotie. Met zijn combinatie van klassieke en elektronische elementen, en zijn nadruk op minimalisme en sfeer, is Englabörn & Variations een onmisbaar werk binnen de moderne klassieke muziek.