Kapitalisme en vooruitgang

In deze klassieker uit 1976 laat Bob Goudzwaard op indringende wijze zien waar ons westerse groeidenken vandaan komt en welke gevolgen dit heeft. In een tijd waarin de ongeremde vooruitgangsgeloof in onze samenleving wijdverbreid is, analyseert Goudzwaard de schade die dit met zich meebrengt. Hij wijst op de klimaatverandering en de toenemende natuurrampen, die de directe gevolgen zijn van ons onverantwoordelijke consumptiegedrag en economische systeem.

Goudzwaard betoogt dat ons economisch systeem steeds meer afhankelijk wordt van ingrepen van de overheid om overeind te blijven, wat leidt tot duurzamere en complexe structuren die de efficiëntie ondermijnen. De mens, die voorheen als een zelfstandige bestuurder van zijn leven werd gezien, lijkt nu meer een speelbal van het systeem te zijn. Dit roept de vraag op: hoe kunnen we deze verstikkende systemen doorbreken?

Het boek is niet alleen een kritische analyse van de scheefgroei die ontstaat wanneer we de economie enkel inrichten vanuit beperkte efficiency-waarden, maar ook een krachtige oproep om het anders en beter te doen. Goudzwaard pleit voor een economie die de menselijke waardigheid en duurzaamheid vooropstelt. Zijn boodschap is relevanter dan ooit. We staan als samenleving voor een cruciale keuze: vasthouden aan een systeem dat de aarde uitput, of inzetten op een economie van duurzaamheid en zorg voor het leven.

De impact van Goudzwaard's werk is breed en diepgaand. Jan Peter Balkenende beschrijft het boek als een gedegen analyse van de huidige economische situatie en wijst op de noodzaak om ons denken te herzien om echte vooruitgang mogelijk te maken. Marianne Thieme onderstreept het belang van Goudzwaards pleidooi voor het welzijn van mens, dier en planeet, en het ongemak dat voortkomt uit de implicaties van ons huidige groeimodel.

Goudzwaard stelt dat veel antwoorden op de crises rondom het vooruitgangsgeloof onvoldoende zijn, omdat ze zelf ook weer 'tunnelvisies' bieden. In plaats daarvan roept hij op tot een benadering die ruimte biedt voor een breder denkproces. Door de samenleving en ons denken over veranderingsprocessen 'te ontsluiten', kunnen we stap voor stap werken aan wat écht belangrijk is in het leven. Het boek van Goudzwaard is een oproep tot reflectie, verandering en herstel van de balans in onze economie en samenleving. Het is een must-read voor iedereen die geïnteresseerd is in duurzaamheid, economie en maatschappelijke veranderingen.