Steve Lehman & Orchestra National De Jazz Ex Machina (CD)

Met composities van zowel Lehman als ONJ's artistiek directeur Frédéric Maurin, maakt Ex Machina veelvuldig gebruik van buitenaardse spectrale harmonieën die worden versterkt en getransformeerd, in real-time door live, interactieve elektronica ontwikkeld in het IRCAM (Institut de Recherche et Coordination Acoustique Musique, opgericht in 1977 door Pierre Boulez). Solisten in het ensemble gaan een spannende interactie aan met zeer uitgebalanceerde harmonieën, stuwende ritmes en computergestuurde geluidstransformaties. In veel opzichten is Ex Machina een uitbreiding van Lehmans werk met zijn veelgeprezen octet, waarvan de baanbrekende opnames de eerste waren die effectief gebruik maakten van de complexe sonoriteiten van spectrale harmonie in een jazzcontext. Het nieuwe werk integreert ook interactieve software, ontwikkeld door Jérôme Nika aan het IRCAM, waarin abstracte elektronische geluiden in real-time reageren op solo-improvisatoren terwijl ze ook complexe sonoriteiten voorstellen die de bestaande harmonische structuur van de muziek versterken. Hoewel Ex Machina doortrokken is van computergestuurde improvisaties, zijn het nog steeds de crack solisten van de ONJ samen met Lehman en zijn langdurige medewerkers en octetleden Jonathan Finlayson (trompet) en Chris Dingman (vibrafoon) die de boventoon voeren. Maar in andere werken creëert de affiniteit van Lehman en Maurin voor zeer genuanceerde orkestratie een unieke omgeving voor improvisatie en groepsinteractie. Ex Machina is een zorgvuldig gemaakt werk dat het snijvlak verkent tussen geavanceerde compositie en arrangement, interactieve elektronica en jazzimprovisatie. Het album vertegenwoordigt een opwindend nieuw concept voor een jazzbigband en blijft Lehman positioneren als een baanbrekende artiest op het snijvlak van de jazz. Het heeft een grote rol gespeeld in de institutionele en culturele legitimatie van jazz in Frankrijk, met name door het geven van opdrachten en het aanbieden van een groot panorama aan nieuw gecreëerd werk met artiesten als John Hollenbeck, Tim Berne en vele anderen. De gitarist en componist Frédéric Maurin, artistiek directeur van het ONJ sinds januari 2019, wordt in heel Europa geroemd om zijn innovatieve werk met grote jazzensembles, waaronder zijn big band Ping Machine, opgericht in 2005.