Various Artists Ascenseur Pour L'Echafaud (CD) (Original Soundtrack)

Ascenseur Pour L’Echafaud is een iconische jazzsoundtrack, gecomponeerd en uitgevoerd door de legendarische trompettist Miles Davis ter begeleiding van de gelijknamige Franse film-noir van regisseur Louis Malle. Dit album, uitgebracht in het jaar 1958, wordt geprezen als mijlpaal binnen zowel de filmmuziek als de jazzgeschiedenis, mede dankzij de unieke ontstaanswijze: vrijwel alle muziek is volledig geïmproviseerd tijdens een nachtelijke opnamesessie in een Parijse studio, waarbij Davis zich liet inspireren door de vertoonde filmscènes. Het genre van dit album laat zich het beste omschrijven als moderne jazz, met sterke wortels in de modal jazz. Dit is de stroming waarin niet langer de akkoordenprogressies, maar de gekozen toonladders en stemming leidend zijn voor de improvisaties. Deze benadering is hoorbaar in de structuur en de sfeer van de muziek: de stukken bevatten geen vast omlijnde thema’s, maar ademen een melancholische, soms onheilspellende sfeer, wat perfect aansluit bij het spanningsveld van de film noir. Davis werd bijgestaan door een voornamelijk Franse ritmesectie, en samen weten zij met slechts basisakkoorden en een summiere uitleg over de filmscènes de muziek ter plekke tot leven te wekken. Enkele tracks op het album zijn inmiddels klassiekers geworden. Zo opent het album met 'Générique', een indringend en slepend thema dat door Davis’ gedempte trompet direct een gevoel van suspense oproept. De track 'Sur l’Autoroute' laat een meer opgejaagde, gespannen sfeer horen, die goed de dreiging en het existentiële gevaar van de film weerspiegelt. Verder is 'Florence sur les Champs-Elysées' een opvallend melodieus en lichtvoetig stuk op de plaat: het vormt een kort moment van luchtigheid te midden van de verder haast naargeestige toon van het album. De muziek op Ascenseur Pour L’Echafaud is niet alleen een passend commentaar bij de filmbeelden, maar staat ook los daarvan als autonome, vooruitstrevende jazz. De grillige, dunne grenzen tussen improvisatie en compositie maken van dit album een belangrijk overgangswerk, voorafgaand aan het latere meesterwerk Kind of Blue van Miles Davis, waarin de ontwikkeling van modal jazz tot volle wasdom komt. Davis’ samenwerking met Franse muzikanten, evenals zijn verkenning van de kracht van jazz in de context van film, vormen tot op de dag van vandaag een inspiratiebron voor muzikanten, componisten en cineasten wereldwijd. Ascenseur Pour L’Echafaud is daardoor méér dan alleen een soundtrack; het is zowel een monument in de jazzgeschiedenis als een onlosmakelijk onderdeel van de film zelf. Het album ontving door de jaren heen veel lof van critici en blijft een essentiële luisterervaring voor liefhebbers van jazz, film en de samensmelting van beide kunstvormen.