Wie is de vijand GLB (Paperback)

Direct na de bevrijding van het Duitse nazi-bewind werden in Nederland wonende Duitse burgers vanwege hun nationaliteit opgepakt en geïnterneerd. Dit gebeurde met de bedoeling hen zo snel mogelijk uit te wijzen naar Duitsland. Onder de naam Operatie Black Tulip, die plaatsvond tussen september 1946 en eind december 1948, trachtte de Nederlandse overheid deze Duitsers uit de Nederlandse samenleving te verwijderen. Dit boek biedt een indringend overzicht van deze operatie door de persoonlijke verhalen van de slachtoffers, die uit de eerste hand vertellen over hun ervaringen.

Verlies van huis en haard

De geïnterviewde slachtoffers beschrijven op aangrijpende wijze hoe zij gedwongen hun huis en haard moesten achterlaten. Velen moesten abrupt hun leven beëindigen zoals ze dat kenden, en werden meegenomen naar kampen en andere opvangcentra. Hun verhalen onthullen de emotionele en fysieke impact van deze gedwongen verhuizingen en de traumatische ervaringen die hiermee gepaard gingen.

Behandeling in kampen

Tijdens hun verblijf in de kampen ondervonden deze Duitse burgers vaak een harde en onmenselijke behandeling. De omstandigheden in deze opvangcentra waren vaak slecht, wat het verdriet en de frustratie van de geïnterneerden vergrootte. Dit boek belicht niet alleen de individuele ervaringen, maar biedt ook inzicht in het beleid van de Nederlandse regering en de uitvoering daarvan, die sterk beïnvloed werd door de stemming onder de bevolking en de media.

Aankomst in Duitsland en blijvende impact

Na hun gedwongen terugkeer naar Duitsland verschijnen de gevolgen van de gebeurtenissen in Nederland opnieuw op de voorgrond. De aankomst in Duitsland betekende voor velen het verlies van een thuis en zelfs, in sommige gevallen, het verlies van familieleden. De impact van deze gebeurtenissen heeft generaties lang doorgewerkt, iets wat ook (klein)kinderen bevestigen die zich nog steeds betrokken voelen bij het leed dat hun voorouders is aangedaan.

Vergelijking met de koloniale situatie

Een interessant aspect van het boek is de aandacht voor de Duitse burgers in de overzeese gebiedsdelen tijdens de bezetting in Nederland. Hoewel de situatie binnen het Koninkrijk niet gelijk was, vertonen de koloniale beleidslijnen ten aanzien van de Duitse inwoners overeenkomsten met het overheidsbeleid in Nederland na de oorlog. Deze parallellen worden in het boek zorgvuldig onderzocht, wat bijdraagt aan een bredere reflectie op de impact van oorlog en nationale identiteit.

Dit boek, geschreven door Sophie Molema, die eerder het boek "Beroep: gevangene" publiceerde, biedt een veelzijdig en waardevol inzicht in een vaak vergeten hoofdstuk uit de geschiedenis van Nederland. Het is een aangrijpend document dat de stemmen van de slachtoffers centraal stelt en hun verhalen een plek geeft in het collectieve geheugen.