Als ijzer zo stil

IJzer, het beeld dat de poëzie van Zheng Xiaoqiong het meest typeert, vertegenwoordigt de mechanisatie van de maatschappij. In haar gedichten gebruikt ze dit harde, koude en vaak geroeste element als symbool voor de ontmenselijking die voortkomt uit industrialisatie. Zheng's poëtische stem is krachtig en indringend, met sterke tegenstellingen, personificaties en afgebroken zinssneden die een duidelijk beeld schetsen van de mens die door de industriële wereld wordt gereduceerd tot een onderdeel van de machinerie. In plaats van individuele identiteit is de mens vaak slechts een nummer aan de lopende band, zonder rechten en met weinig hoop.

Tegenover deze ontmenselijking plaatst Zheng de elementen van de natuur, waarmee ze de onzekerheid, fragmentatie, ontwrichting en kwetsbaarheid van het menselijk bestaan belicht. De omstandigheden waarin veel arbeiders zich bevinden — denk aan lange werkdagen, repetitieve bewegingen en blootstelling aan giftige stoffen — leiden tot chronische vermoeidheid en ernstige beroepsziekten. De schrijnende situatie wordt verder aangevuld met gevoelens van heimwee en een diep gevoeld tekort aan hoop. Lichamelijk en geestelijk wordt de mens vermorzeld door het ijzer, zodat hij op die manier zelf ook als het ware gevoelloos lijkt te worden. In een wereld waar overleven centraal staat, is kwetsbaarheid een luxe die velen zich niet kunnen permitteren.

Zheng Xiaoqiong (geboren in 1980) verliet in 2001 haar thuis in de hoop op een beter leven in Dongguan, een van de grote industriecentra in Zuid-China. De ervaringen en ellende die ze daar opdeed, werden de grondslag voor haar poëtische creaties. Door haar indringende en eerlijke schrijfstijl groeit ze uit tot een icoon in de moderne Chinese literatuur. Tot op heden heeft ze zo’n tien dichtbundels gepubliceerd, talloze prijzen gewonnen en is haar werk in verschillende talen vertaald. In 2019 was ze te gast op het Rotterdam Poetry International Festival, waar ze haar bijzondere visie op de wereld deelde met een breder publiek.

Silvia Marijnissen (geboren in 1970) is een gerespecteerde vertaalster van Chineestalige literatuur, met een indrukwekkende portefeuille die romans van Nobelprijswinnaar Mo Yan en moderne poëzie van china en Taiwan omvat. Haar samenwerkingen met andere vertalers, zoals het vertalen van de 18-eeuwse klassieker ‘De droom van de rode kamer’, hebben haar meerdere prijzen opgeleverd, waaronder de Filter-vertaalprijs.