Basisboek

Het autonome zenuwstelsel en de polyvagaaltheorie

De taak van het autonome zenuwstelsel is cruciaal voor ons overlevingsmechanisme. In momenten van gevaar zijn we afhankelijk van de capaciteit om bedreigingen te herkennen en een overlevingsrespons te activeren. Om echter te kunnen bloeien in tijden van veiligheid, is het van vitaal belang dat deze overlevingsrespons geremd wordt, waardoor sociale betrokkenheid mogelijk wordt. Het vermogen om te schakelen tussen activatie, remming en flexibiliteit in onze reacties is essentieel voor een gezond en evenwichtig leven.

Inzichten vanuit de polyvagaaltheorie

Dankzij de polyvagaaltheorie van Stephen Porges hebben we een dieper begrip gekregen van de impact van traumatische ervaringen op ons autonome zenuwstelsel. Voor veel mensen is het een enorme uitdaging om na zo'n ervaring terug te keren naar een toestand van rust en vertrouwen. Dit boek biedt therapeuten waardevolle handvatten om deze inzichten te integreren in hun therapeutische praktijk.

Basisprincipes en praktische toepassingen

Het boek begint met het uitleggen van de basisprincipes van de polyvagaaltheorie, waarbij jargon vermeden wordt om de inhoud toegankelijk te maken voor zowel therapeuten als cliënten. Daarna worden er diverse methoden aangereikt, waaronder werkbladen, oefeningen en meditaties, die cliënten helpen om vanuit verschillende lichamelijke toestanden – zoals mobilisatie, immobilisatie en ineenstorting – de weg terug te vinden naar veiligheid en verbinding.

Responspatronen in kaart brengen

Een centraal onderdeel van het praktische werk binnen dit boek is het in kaart brengen van responspatronen. Hierdoor worden cliënten zich bewust van hun verschillende toestanden en de bijbehorende reacties van hun autonome zenuwstelsel. Met specifieke oefeningen die gericht zijn op het activeren van het regulerende vermogen van het ventrale vagale systeem, kunnen zij stap voor stap ingesleten patronen in hun zenuwstelsel vervangen door nieuwe, adaptieve patronen.

Transformeren via zelfregulatie

Het boek biedt praktische technieken waarmee cliënten hun zelfregulatie kunnen vergroten en hun sociale-betrokkenheidssysteem effectief kunnen inzetten. Dit stelt mensen met een traumageschiedenis in staat om opnieuw greep te krijgen op hun autonome zenuwstelsel en een nieuw verhaal te creëren over henzelf en hun verleden.

Over de auteur

Deb Dana is een expert in de therapeutische begeleiding van mensen met (complex) trauma op basis van de polyvagaaltheorie. Ze geeft wereldwijd les in het toepassen van deze theorie binnen therapeutische settings en is opgeleid in verschillende methoden, waaronder Internal Family Systems-therapie en Sensorimotor Psychotherapy. Als klinisch adviseur is ze verbonden aan Khiron Trauma Clinics en het Kinsey Institute van Indiana University. Tevens is zij medeoprichter van het Polyvagal Institute.