Jurgen+Gioia Armonica Banholzer Cantate+Sonate+Arie (CD)

De zeer begaafde violist en dansmeester Pantaleon Hebenstreit (1667-1750) kwam op het idee zich aan de dulcimer te wijden en te proberen of hij het kon perfectioneren en er datgene op kon voortbrengen waartoe hij op het klavier in staat was. Hij vergrootte het bereik van het rustieke type instrument aanzienlijk en veranderde het diatonische instrument in een chromatisch instrument. Hij bereikte zo'n vaardigheid op zijn geperfectioneerde dulcimer dat hij in een adembenemende carrière uitgroeide tot een van de populairste virtuozen van zijn tijd. In 1705 trad hij op in Versailles voor Lodewijk XIV (die het instrument naar de uitvinder zou hebben genoemd). In 1708 speelde hij voor de keizer in Wenen en tenslotte werd hij in 1714 benoemd tot pantaleonist van de Hofkapelle van Dresden, het beroemdste Europese orkest van die tijd. Hebenstreit had verscheidene leerlingen die grote faam verwierven. Een van hen was Maximillian Hellmann, voor wie Caldara in Wenen had gecomponeerd. Het is zeer waarschijnlijk dat de populariteit van het pantaleon de weg bereidde voor de latere triomfantelijke opmars van de pianoforte (Hammerklavier): Rond 1730 experimenteerden verschillende Midden-Duitse klavierbouwers met het mechanisme van hamers die van bovenaf sloegen. Verschillende snaarmaterialen en de keuze van de hamers, die met verschillende materialen konden worden bekleed, verleenden het pantaleon een overweldigende rijkdom aan klankkleuren en de mogelijkheid tot grote dynamische differentiatie. Het aanzienlijke bereik, de mogelijkheid om tweestemmige aanslagen en arpeggio's te gebruiken om de harmonie te beschrijven, en de rijkdom aan klanken en kleuren verhieven de pantaleon tot de rang van een instrument, 'dat van een armzalige dulcimer het meest complete van alle instrumenten is geworden, zelfs volmaakter dan de claveci' (Stählin 1770), 'in zoverre dat het de ware fortepiano is, want onze moderne fortepiano wordt er geheel door overschaduwd' (Kachel 1792) Als redenen voor het verdwijnen van het instrument in de tweede helft van de 18e eeuw worden genoemd: onopgeloste constructieproblemen, de logge afmetingen van het instrument, de moeilijkheden bij het stemmen en de hoge kosten van het onderhoud van de vele snaren (vooral de darmsnaren), maar ook de enorme moeilijkheden om het instrument onder de knie te krijgen. Helaas bestaat er geen pantaleon dat ons kan helpen bij onze poging om op het spoor te komen van het legendarische instrument: de huidige stand van het onderzoek biedt te weinig referentiepunten voor een reconstructie. Geen enkel origineel is bewaard gebleven, er zijn geen constructie-ontwerpen of technisch concrete beschrijvingen en evenmin definitieve illustraties van het instrument. De moderne chromatische tenordulcimer uit Salzburg lijkt ons daarom op dit moment de beste mogelijkheid te bieden om de klank van de pantaleon te benaderen - althans in zijn vorm met metalen snaren.Jürgen Banholzer en Margit ÜbellackerJÜRGEN BANHOLZER kreeg een beurs van de Studienstiftung des Deutschen Volkes om aan het conservatorium van Stuttgart (kerkmuziek) te gaan studeren. Daarna studeerde hij aan het Conservatoire National Supérieur de Musique in Lyon (orgel), aan de Schola Cantorum in Bazel (zang) en aan de Universiteit van Mainz (muziekwetenschap). Belangrijke impulsen voor zijn zangcarrière kreeg hij van Michiko Takanashi, Richard Wistreich, Michael Chance en Ashley Stafford. Jürgen Banholzer werkte met vooraanstaande Oude Muziek ensembles (Freiburger Barockorchester, Balthasar-Neumann-Chor, La Fenice, Clemencic Consort, Il Seminario Musicale, Musica Fiata, L'Arpeggiata etc.) en trad op in festivals in vele Europese landen; hij werkte mee aan diverse radio- en CD-opnames.MARGIT ÜBELLACKER studeerde dulcimer aan het Bruckner Conservatorium in Linz bij Karl-Heinz Schickhaus en bij Birgit Stolzenburg-De Biaso aan het Richard Strauss Conservatorium in München, alvorens verder te studeren bij Crawford Young aan de Schola Cantorum Basiliensis. Als vertolkster van Oude en Hedendaagse Muziek trad zij op in Oostenrijk, Duitsland, Frankrijk, Engeland, de Tsjechische Republiek, Rusland en Zwitserland. Ze speelde in vele concerten en nam deel aan radio- en CD-opnames met groepen als L'Orfeo Barockorchester, Concilium Musicum Wien, het Esterhazy Barockensemble, L'Arpeggiata, Musica Fiorita, het Orchestre de Radio France, A Musical Banquet Freiburg, maar ook met Crawford Young en met haar eigen ensemble Dulce Melos.EMILIA GLIOZZI studeerde cello aan het Giuseppe Verdi Conservatorium in Turijn en aan het Conservatorium van Boulogne-Billancourt. Na lessen op de barokcello bij Anner Bijlsma en David Simpson, behaalde zij het Diplôme de Formation Supérieure als leerlinge van Christophe Coin aan het Conservatoire National Supérieur de Musique in Parijs. Zij heeft vele jaren regelmatig samengewerkt met enkele van de belangrijkste Oude Muziek ensembles, waaronder La Fenice, Les Talens Lyriques, Le Concert Spirituel, La Grande Écurie et la Chambre du Roy, Le Parlement de Musique, Concerto Soave, L'Arpeggiata en het Balthasar-Neumann-Ensemble. Ze werd uitgenodigd op vele festivals in Europa, Azië en Noord-Amerika en werkte mee aan talrijke opnames.LA GIOIA ARMONICAJürgen Banholzer, Alt en DirectieMargit Übellacker, DulcimerEmilia Gliozzi, VioloncelloMichael Freimuth, TheorbeReinhild Waldek, HarpArmin Bereuter, VioloneArno Schneider, Orgel