Moderniteit in een behoudende omgeving

Bij een terugblik op de Delftsche Afdeeling Bouwkunde van de Technische Hoogeschool in de jaren dertig van de vorige eeuw, komt vaak het beeld naar voren van een sombere en in zichzelf gekeerde periode. Het conservatisme van de Delftse School zou het vooruitgangsdenken in verdrukking hebben gebracht. Echter, de werkelijkheid is genuanceerder. Een enthousiaste groep studenten, later bekend als De Groep, bracht destijds de architectuurdiscussie op gang. Deze discussie omvatte zowel Granpré Molière, later beschouwd als de leider van de Delftse School, als de prominente figuren van de 'nieuwe architectuur', waaronder Gropius, Breuer, Le Corbusier, Lurçat, Duiker, Rietveld, Oud en Van Eesteren. Deze ontwikkeling werd belicht in het onderzoek van Jan Molema en Suzy Leemans, waaruit rijke en interessante details naar voren kwamen. Dit inspireerde een initiatief om deze resultaten te bundelen in een omvangrijk naslagwerk.

Het boek

In het boek "Moderniteit in een behoudende omgeving. Jan Albarda en De Groep van Delft" staat het leven van ir. Jan Horatius Albarda centraal. Zijn levensverhaal beslaat bijna de gehele twintigste eeuw en weerspiegelt een roerige periode in Nederland, gekenmerkt door twee wereldoorlogen en de ingrijpende economische crisis die daar tussenin viel. Albarda emigreerde in 1951 naar Canada, maar zijn vroege loopbaan in Nederland omvatte een periode van samenwerking met J.J.P. Oud, waarin hij geen alleen architect was, maar ook grafisch ontwerper en leraar.

Een actieve student

Al tijdens zijn studie aan de Technische Hoogeschool was Albarda betrokken bij de socialistische beweging en raakte door zijn vrouw betrokken bij etherische stromingen zoals de theosofische beweging. Hij was niet alleen een bevlogen architect en grafisch ontwerper, maar ook een gepassioneerde bouwer van muziekinstrumenten. De oorlog liet zijn sporen na op hem, wat zijn visie op de wereld beïnvloedde. Albarda streefde naar een wereld zonder armoede, terwijl hij zich ook bewust was van de eindigheid van de beschikbare energiebronnen en de vervuiling van de aarde. Dit blijkt uit zijn interesse in en experimenten met schone energie.

De strijd om moderniteit

De publicatie documenteert niet enkel het leven van Albarda, maar ook de strijd van een generatie studenten die meer wilden weten en leren dan hun professoren konden bieden. Het was een strijd om het recht op moderniteit, in het bijzonder binnen de architectuur en stedenbouw. Deze studenten pleitten voor een breder scala aan opvattingen en ideeën dan enkel diegene die aan de Delftse school werden onderwezen, en zo droegen zij bij aan een nieuw inzicht in de architectuur.