De creatieve evolutie (Paperback)

'De creatieve evolutie' is het belangrijkste werk van de invloedrijke Franse filosoof Henri Bergson (1859-1941). Toen dit baanbrekende boek in 1907 verscheen, was de evolutieleer van Charles Darwin al een hot topic in de wetenschappelijke wereld. Bergson ondersteunt het idee van evolutie, maar gaat vanuit een originele invalshoek de mechanistische interpretaties te lijf die destijds gangbaar waren.

De kern van Bergsons ideeën

Bergson introduceert het concept van de 'élan vital', een scheppende impuls die voortkomt uit het leven zelf. Hij stelt dat de evolutie niet slechts een proces is van aanpassing en natuurlijke selectie; in plaats daarvan ziet hij het als een dynamisch en creatief proces dat voortdurend onvoorspelbaar nieuw leven en variëteit voortbrengt. Deze visie plaatst natuur en leven in een veel breder en diepgaander perspectief dan de vaak mechanistische opvattingen van zijn tijd.

Tijdperceptie

Een ander cruciaal idee in 'De creatieve evolutie' is de kritische reflectie op de manier waarop we tijd begrijpen. Bergson betoogt dat de 'wetenschappelijke' tijd, die we voornamelijk meten en kwantificeren, handig en praktisch kan zijn, maar niet de diepere, subjectieve ervaring van tijd weerspiegelt. Deze onderscheidingen helpen ons te begrijpen dat ons bewustzijn en ons leven een complexe, niet-lineaire dynamiek hebben die niet eenvoudig kan worden samengevat in cijfermatige gegevens.

Nieuwe vertaling en weerklank

De recente vertaling van 'De creatieve evolutie' door Joke van Zijl is de eerste Nederlandse vertaling sinds de jaren twintig van de vorige eeuw. Ze brengt Bergsons rijke en beeldende taalgebruik opnieuw tot leven voor een hedendaags publiek. Het voorwoord van Hein van Dongen biedt een contextuele inleiding en schetst de betekenis van Bergsons werk binnen de hedendaagse filosofie en wetenschap.

Erkenning

Henri Bergson is niet alleen bekend om zijn vernieuwende filosofie, maar ook om zijn unieke stijl en diepgang. Zijn bijdragen aan de denkwereld hebben hem in 1927 de Nobelprijs voor de Literatuur opgeleverd, wat de impact van zijn werk onderstreept. 'De creatieve evolutie' blijft een essentiële lectuur voor iedereen die geïnteresseerd is in de uitdagingen van evolutie en tijd vanuit een filosofisch en creatief perspectief. Deze vertaling maakt het mogelijk om Bergsons invloedrijke gedachten opnieuw te ontdekken en waarderen.