De Parelduiker 2023/2 (Paperback)

Tessa de Loo’s nieuwste roman, *De stad in je hoofd*, biedt een indringende blik op het vergisbombardement in Nijmegen, een tragische gebeurtenis die lange tijd in stilte is behandeld. Deze roman vertegenwoordigt opnieuw een krachtig voorbeeld van De Loo’s vermogen om taboes te doorbreken. In *De tweeling*, dat dertig jaar geleden verscheen, bracht ze al de trauma's aan het licht die veel Duitse burgers overhielden aan de Tweede Wereldoorlog. De timing van deze nieuwe roman is opmerkelijk; het biedt een kans om een vergeten hoofdstuk binnen de Nederlandse geschiedenis opnieuw onder de aandacht te brengen.

Thema en Impact

De stad in je hoofd verkent niet alleen de directe gevolgen van de verwoestingen, maar duikt ook in de psychologische nasleep die de slachtoffers en hun families hebben ervaren. De Loo’s vertelstijl is daarbij zowel aangrijpend als poëtisch, waardoor zij de lezer uitnodigt om zich te verplaatsen in de levens van de mensen die door deze ramp zijn getroffen. Het is een verhaal dat doet denken aan de kracht van geheugen en de manieren waarop trauma's in onze collectieve geschiedenis zijn verweven.

Culturele en Literaire Reflectie

Naast De Loo’s nieuwe roman is er ook aandacht voor hoe literatuur kan functioneren als een middel tot reflectie en toe-eigening in de huidige tijd. Michiel van Kempen, bijzonder hoogleraar, biedt een kritische blik op de rol van schrijvers in deze wakkere tijden. In zijn rede, gepubliceerd in De Parelduiker, bespreekt hij de problematiek rondom culturele toe-eigening en de controverses rondom terminologie zoals het woord 'slaaf'. Dit sluit aan bij de bredere maatschappelijke discussies die momenteel spelen.

Historische Context

De literatuur van deze periode blijft niet beperkt tot hedendaagse thema’s. Ook valt er een terugblik te maken op historische figuren zoals de dichter Gerrit Kouwenaar. In de winter van 1943 publiceerde hij zijn eerste verzen in het clandestiene tijdschrift Lichting, om kort daarna gearresteerd te worden. Kouwenaar-biograaf Arjen Fortuin heeft onderzoek gedaan naar de omstandigheden van zijn arrestatie en ontdekte de identiteit van de verrader, wat opnieuw de complexe relatie tussen kunstenaars en sociale situaties belicht.

Deze roman en de bijbehorende reflecties nodigen de lezer uit om kritisch na te denken over de impact van oorlog, de betekenis van geschiedenis, en de rol van literatuur als klankbord voor maatschappelijke kwesties. Tessa de Loo bevestigt hiermee haar plaats als een belangrijke stem in de hedendaagse Nederlandse literatuur.